به گزارش قدس آنلاین ،همچنین این بانوی بزرگ اسلام که همواره همدوش و همراه بعثت نبوی و یار صمیمی لحظات سخت زندگی پیامبر(ص) بود، از فضایل و ویژگیهای زیادی برخوردار بود، به نحوی که نام وی در کنار حضرت مریم(س)، حضرت فاطمه(س) و حضرت آسیه به عنوان چهار بانوی بزرگ اسلام ذکر شده است. به منظور آشنایی بیشتر با زندگی آن حضرت و ویژگیهای شخصیتی ایشان خبرنگار قدس آنلاین با حجت الاسلام صادق گلزاده مدیر کل اطلاع رسانی دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم گفتگو کرده است که از نظرتان می گذرد
* جایگاه اجتماعی حضرت خدیجه (س) پیش از ازدواج با پیامبر چگونه بود؟
-حضرت خدیجه(س) قبل از اسلام در جزیرة العرب به عنوان یک خانم ممتاز مطرح بود که این ممتازی به لحاظ وجوه مختلف بود که از جمله آن، محبوبیت وی نزد پدر و مادر است. محبوبیت دیگر خدیجه، محبوبیت نزد خاندان، بستگان و فامیل و قبیله بود که این نیز حاکی از نقش برجسته آن حضرت(س) بود. نکته دیگر، شخصیت برجسته ایشان در میان زنان مکه است. قبل از اسلام، زنان مکه به انس و رفاقت با حضرت خدیجه(س) افتخار میکردند که این نیز حاکی از شخصیت ممتاز آن حضرت(س) میباشد.
خدیجه قبل از اسلام، بانویی مدبر، مدیر، آیندهنگر بود که تجارت گسترده و فراگیر آن حضرت تا شام و مناطق دیگر، آوازه ممتاز بودن وی را تا قبل از اسلام جهانی کرد.
نکته قابل توجه درباره موقعیت اجتماعی وی، متانت، عفاف و فضایل اخلاقی در محیط کسب و کار بود، به گونهای که هرگز نقیصهای در این دنیای پهناور کار به لحاظ عفاف و اخلاق گزارش نشد. آن حضرت، در میان بانوان، مقام برجسته اخلاقی و اجتماعی دارد. در زمان جاهلیت که زنان خانهنشین بودند و دارای نقش اجتماعی نبودند، نقش اجتماعی حضرت خدیجه(س) به زن شخصیت و منزلت داد و میتوان آن حضرت را ناجی و نجات دهنده زن در عصر جاهلیت نامید، بنابراین با توجه به شخصیت اخلاقی، اجتماعی و اقتصادی حضرت خدیجه(س)، زن مظلوم عصر جاهلیت تبدیل به عنصری محبوب و کارآمد شد.
*مهمترین نقشهای اجتماعی که حضرت خدیجه(س) در آن زمان ایفا نمودند، چه بود؟
نقش اجتماعی آن حضرت، شامل موارد بسیار میشد، یکی از نقشهای آن حضرت آگاه کردن زنان نسبت به وظایف و تکالیف فردی و اجتماعیشان بود، یعنی اگر زنان خانهنشین بودند، این خانهنشینان یک ناجی و پیامرسان پیدا کردند که بسیار کارآمد بود. نقش اجتماعی دیگر آن حضرت این بود که با حفظ حجاب و عفاف و اقتضاهای زنانه، مجموعه زنان و مردان بسیاری را در امر فعالیتهای خدماتی و تجاری و اجتماعی بکار گرفت و عملاً با بهرهگیری از زنان و مردان، به توسعه مفاهیم دینی و معنوی پرداخت. نقش اجتماعی برجسته دیگر آن حضرت، تشویق بهترینها بود. به طور مثال آن کسی که از صداقت و امانتداری بیشتری برخوردار بود، نزد آن حضرت از منزلت بیشتری برخوردار میشد و بر همین اساس نیز، پیامبر(ص) قبل از اینکه شریک و همسر وی شود، به عنوان یگانه مرد جزیرة العرب و مناطق دیگر، در صداقت، امانتداری، هوشمندی و انسان دوستی معرفی شد. در واقع، یکی از مبلغین پیامبر(ص)، حضرت خدیجه(س) بود که این گوهر ناب را کشف و نسبت به به معرفی این شخصیت اقدام کرد. مقبولیت و محبوبیت خدیجه(س) در جزیرة العرب، امکان و زمینه ابلاغ نبوت و پذیرش دین اسلام را به لحاظ اجتماعی فراهم کرد؛ همچنین مفاهیم اخلاقیِ الهی همچون امانتداری، صداقت، وفای به عهد را توسعه داد که قبل از آن در بین مردم، جا نیفتاده بود.
عملاً خدیجه(س) دو خدمت بزرگ را به اسلام کرد؛ اول معرفی شخصیت پیامبر در آن روز در حد امکان بود و دوم، ایمان به پیامبر به عنوان اولین بانو بود که جامعه تحت تاثیر خود را متوجه پیامبر(ص) کرد. ازدواج خدیجه با پیامبر یک اقدام بسیار تاثیرگذار برای تقویت پیامبر و اسلام بود، زیرا با این ازدواج، پیامبر(ص) و اسلام دارای عقبه مستحکمی از خاندان خویلد شد.
نقش برجسته دیگر حضرت خدیجه که ثمره ازدواج با پیامبر(ص) است، تقدیم کوثر به رسول رحمت و تولد فاطمه(س) به عنوان محبوبترین دختر عالم بشری و یگانه زن دارای مقام عصمت است که جایگاه زن را به اوج خود رساند.
*مهمترین اتفاقات و حوادث زندگی آن حضرت چه بود؟
تجدید بنای کعبه، حکمیت رسول خدا برای نصب حجر الاسود، مبارزه با بت پرستی، بعثت رسول خدا، ازدواج با آخرین پیامبر(ص) و حضور در شعب ابیطالب به عنوان نماد پایداری و استقامت از جمله اتفاقات برجسته زندگی آن حضرت میباشد؛ همچنین شان و منزلت پیدا کردن زن از پرافتخارترین حوادث زندگی آن حضرت است، تا جایی که خداوند از فاطمه، مریم، خدیجه و آسیه (ع) به عنوان زنان برتر جهان یاد میکند.
*خدیجه(س) دارای چه ویژگیهای شخصیتی بودند که آن حضرت را تبدیل به بانویی نمونه در جهان اسلام کرد؟
حیا و عفت، شجاعت و کفایت، بخشندگی وسخاوت،شریک و مشاور، صبر و شکیبائی، حقشناسی و مهرجویی، ایجاد فضای صمیمی و پربرکت در خانه، قدرت مدیریت، ابتکار و استقلال جویی، هدفداری و فداکاری، پیشتازی به حق و عدالت، یاد خدا، پیشتازی در گرایش به اسلام و ایمان، بیعت با پیامبر(ص)، درجه بالای ایمان، حقپذیری و خردمندی از ویژگیهای برجسته شخصیتی آن حضرت بود.
همچنین پیامبر تا آخر عمرش هرگز او را فراموش نکرد و همیشه یاداو را گرامی میداشت؛ چنانکه در حدیثی، پیامبر(ص) فرمود: دین من استوار نشد، مگر با شمشیر علی(ع) و مال خدیجه(س). چنانکه در سیره رسول خدا داریم که هر وقتی گوسفندی ذبح میکردند، میفرمودند: از این گوشت برای دوستان خدیجه هم ببرید؛ همچنین هر وقتی از خانه خارج میشد، از آن حضرت یاد میکرد که با این امور، یاد و نام آن حضرت را زنده نگه میداشتند.
*حضرت فاطمه(س) بعد از فوت حضرت خدیجه(س) چه نقشی ایفا کردند؟
حضرت خدیجه(س) به عنوان مادر فرزندان برومندی همچون فاطمه، زینب، ام کلثوم وقاسم نقش سترگی را به عنوان مادری برجسته و ممتاز ایفا نمود و با توجه به وجوه مختلف شخصیتی، نمونه و الگویی کامل برای زنان بود. حضرت فاطمه(س) در سنین کودکی و نوجوانی و در دهم رمضان و تنها سه روز پس از وفات ابوطالب، مادر عزیز خود را از دست دادند. آن سال، به دلیل واقع شدن این دو حادثه بزرگ، به «عام الحزن»، نامگذاری شد. گفته میشود حضرت خدیجه(س) هنگام وفات 65 سال داشت. حضرت فاطمه(س) بعد از وفات مادرش، از یک طرف دختری است که سایهبان مادری را از دست داده و از سوی دیگر باید جای خالی مادر را در منزل پر کند. خدمات حضرت زهرا(س) بعد از وفات حضرت خدیجه(س) به پیامبر بسیار تاثیرگذار و برجسته بود و در حالی که غم مادر در دل دارد، سعی میکند به پدرش کمک کند تا نقش برجستهاش را به نحو شایسته تعقیب نماید.
حضرت فاطمه(س) بعد از وفات مادرش، محور خاندان پیامبر و زنان مسلمان شده بود و جای خالی آن حضرت را پر کرده بود، بنابراین نقش آن حضرت در حمایت از پیامبر، اسلام و بعدها در ازدواج با امام علی(ع) و حمایت از ولایت، جلوه بیبدیل و منحصر بفردی در تاریخ بشری به وجود آورد.
نظر شما